MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 3
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................. 3
2. Mức độ nghiên cứu đề tài
.................................................................... 8
3. Đối tượng, khách thể, phạm vị nghiên cứu ........................................... 8
4. Ý nghĩa thực tiễn của
đề tài ................................................................. 9
5. Kết cấu của đề tài .............................................................................. 12
NỘI DUNG ........................................................................................... 13
Phần I . Nêu thực trạng của vấn đề ...................................................... 13
1. Thuận lợi ........................................................................................... 13
2. Khó khăn .......................................................................................... 14
Phần II . Mô tả và giới
thiệu các nội dung, biện pháp chính..............
15
1. Thực trạng và giải pháp..................................................................
15
1.1 Giảng dạy sơ đồ tư duy nhằm tăng tính tích cực trong HS............... 15
1.2 GV trở thành người hướng dẫn hỗ
trợ..............................................
16
1.3 Những lưu ý HS khi sử dụng sơ đồ
tư duy.........................................
19
2. Giảng dạy và học tập với
công cụ sơ đồ tư duy..............................
20
2.1 Giới thiệu đôi nét về sơ đồ tư duy.....................................................
20
2.2 Nguyên lý và ứng dụng sơ đồ tư duy
trong dạy học..........................
20
2.3 Giới thiệu một số phần mềm để tạo sơ đồ tư duy.............................. 22
3 Tiến trình một tiết dạy theo sơ đồ tư duy.........................................
24
Phần III. Kết quả và bài học kinh nghiệm
và kiến nghị ................... 37
1.
Kết quả..............................................................................................
37
2.
Bài học kinh nghiệm..........................................................................
38
3.
Kiến nghị...........................................................................................
42
KẾT LUẬN .......................................................................................... 44
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................ 47
I. Lý do chọn đề tài
Hóa học cũng như bất cứ môn học nào khác ở nhà trường đều cung cấp kiến
thức khoa học, hình thành thế giới quan khoa học cho HS và đóng góp vai trò
quan trọng trong việc phát triển tư duy người học.
Trong quá trình giảng dạy, người
thầy luôn phải đặt ra cái đích, đó là giúp HS nắm vững kiến thức cơ bản, hình
thành phương pháp, kỹ năng, kỹ xảo, tạo thái độ và động cơ học tập đúng đắn để HS
có khả năng tiếp cận và chiếm lĩnh những nội dung kiến thức mới theo xu thế của
thời đại và giải quyết phù hợp các vấn đề nảy sinh.
Hóa học là môn khoa học tự nhiên,
nghiên cứu tính chất, sự vật, hiện tượng có tính ứng dụng thực tiễn cao. Trong
quá trình nghiên cứu và giảng dạy bộ môn Hóa học ở trường THCS Ngọc Long, tôi nhận
thấy rằng HS gặp khó khăn khi phải ghi nhớ các khái niệm, định nghĩa, tính chất
của các chất…việc ghi nhớ của các em gần như tái hiện lại nguyên văn trong SGK
làm cho việc học tập trở nên nhàm chán, máy móc, thụ động, không sáng tạo, khả
năng phân tích, so sánh, tư duy vận dụng còn hạn chế.
Để nâng cao chất lượng dạy học, cần phải đổi mới phương pháp dạy học
các môn học ở trường phổ thông nói chung và môn Hoá học nói riêng. Công nghệ
thông tin được ứng dụng vào môn hoá học đã góp phần cải thiện sự nhàm chán và
gây hứng thú học tập bộ môn cho HS. Để đa dạng hóa các hình thức dạy học, để
khắc sâu kiến thức trong bộ não một cách lôgic mà lại phát huy được khả năng
tiềm ẩn trong bộ não của HS, trong quá trình giảng dạy của mình, tôi thường hướng dẫn
HS ghi nhớ bài học dưới dạng từ khóa và chuyển cách ghi
bài truyền thống sang phương pháp ghi bài bằng BĐTD. Tôi nhận thấy phương pháp
này là thực sự cần thiết nhằm giúp HS rút ngắn thời gian
học, giúp các em dễ nhớ, nhớ lâu, dễ dàng hệ thống hoá kiến thức với lượng lớn,
đồng thời phát triển tư duy cho các em. Vì vậy, tôi đã đưa phương pháp dạy học
bằng BĐTD vào áp dụng cho các tiết học lí thuyết trong chương trình Hoá học lớp
8 và lớp 9.
II. Mức độ nghiên cứu đề tài
Với phạm vi bài viết này tôi xin trao đổi
với các đồng nghiệp cách sử dụng bản đồ tư duy nhằm phát huy tính tích cực của
HS trong dạy học môn hóa học.
III. Đối tượng, khách thể, phạm
vi nghiên cứu
+
Đối tượng nghiên cứu : “Soạn giảng bộ môn
hoá học 8, 9 theo sơ đồ tư duy và chuẩn
KTKN được điều chỉnh giảm tải trong PPCT năm học 2012 – 2013”.
+ Khách thể nghiên cứu : Môn Hoá lớp 8, 9 ở trường THCS.
+ Phạm vi nghiên cứu : Hướng dẫn học sinh học bài theo sơ
đồ tư duy.
IV. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Để góp phần tạo nên sự chuyển biến trong dạy học bộ môn,
đáp ứng yêu cầu phát triển xã hội, Để phát huy tính tích cực của học sinh trong
học tập, phương pháp dạy học sử dụng sơ đồ tư duy tỏ ra có ưu thế. Mỗi bài học
chứa đựng một số vấn đề cơ bản của hoá học, bằng sự hiểu biết của mình, giáo viên
nêu vấn đề, tổ chức cho học sinh giải quyết bằng cách sáng tạo thành sơ đồ tư
duy nhằm phát huy tính tích cực và huy động bộ não các em làm việc hết công suất
cho mỗi bài học, sẽ không còn tình trạng học sinh ngồi im thụ động chỉ có vài
em được phát biểu và làm việc với giáo viên trong tiết học.
Phương tiện dạy học bằng sơ đồ tư
duy ngày càng trở nên phóng phú và được sử dụng đạt hiệu quả cao. Nếu biết
khai thác tốt sơ đồ tư duy sẽ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong quá trình giảng
dạy. Cùng với sự kết hợp các phương pháp, phương tiện trực quan và kỹ thuật sẽ
góp phần ghi nhớ va hiểu sâu, hiểu mạch lạc kiến thức có hiệu quả. Việc sử dụng
sơ đồ tư duy cùng phương tiện trực quan và kỹ thuật đòi hỏi giáo viên phải có sự
đầu tư công sức và trí tuệ cho bài giảng. Rõ ràng làm tốt công việc này sẽ góp
phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giờ dạy.
V. Kết cấu của đề tài sáng kiến kinh nghiệm
Ngoài phần đặt vấn đề, kết
luận, tài liệu tham khảo, đề tài gồm có 3 phần
-Phần I : Nêu thực trạng của vấn đề.
-Phần II : Mô tả và giới thiệu các
nội dung, biện pháp chính.
-Phần III : Kết quả, bài học kinh
nghiệm và kiến nghị
Để có đầy đủ SKKN vui lòng liên hệ 0962261017 (Hoàng)