A. MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Để nâng cao hiệu quả và chất lượng giảng dạy, các nhà giáo dục luôn tìm
cách nghiên cứu, áp dụng, đổi mới phương pháp giảng dạy. Hiện nay, nhiều phương
pháp dạy học nói chung và vật lý nói riêng mang lại hiệu quả cao như: phương
pháp thực nghiệm, phương pháp tương tự hóa, phương pháp mô phỏng, phương pháp
đồ thị...
Phương pháp mô hình là một trong
những phương pháp nhận thức khoa học được vận dụng vào trong dạy học ở hầu hết
các môn học, đặc biệt là trong giảng dạy và nghiên cứu vật lý. Nó thể hiện
trước hết ở tính sâu sắc, tính hệ thống của các kiến thức, tạo điều kiện cho
học sinh phát hiện những mối liên hệ giữa các hệ thống khác nhau ở các phần
khác nhau của vật lí. Nội
dung cơ bản của phương pháp mô hình là dựa trên các tính chất khác nhau liên
quan đến tính đồng dạng vật lí của các hiện tượng. Ta có thể thay thế những bài
toán khó, phức tạp bằng các bài toán gắn với những hiện tượng đơn giản hơn, đã
biết dựa vào tính đồng dạng của chúng. Ảnh điện là một ví dụ cụ thể của phương pháp mô hình áp dụng trong vật
lý nhằm giải quyết một số bài toán về tĩnh điện phức tạp.
Trong một số bài toán về tĩnh điện,
chẳng hạn như những vấn đề liên quan đến tương tác giữa điện tích với mặt phẳng
dẫn điện, giữa điện tích với quả cầu..., nếu giải bằng phương pháp thông thường
là rất phức tạp. Tuy nhiên, nếu sử dụng phương pháp ảnh điện sẽ giải quyết bài
toán đơn giản hơn.
Đối với các bài toán khó về tĩnh điện
trong phạm vi bồi dưỡng học sinh giỏi, phương pháp ảnh điện là cần thiết và
không thể thiếu. Phương pháp ảnh điện được vận dụng để giải cả một hệ thống các
bài tập liên quan chứ không riêng một hay hai bài tập đơn lẽ. Vì tính chất quan
trọng của phương pháp ảnh điện, tôi quyết định chọn đề tài “Sử dụng phương pháp ảnh điện để giải một số bài toán tĩnh điện trong
chương trình bồi dưỡng HSG”. Đề tài có thể giúp tôi hoàn thiện chuyên đề
bồi dưỡng của mình, nâng cao năng lực tư duy giải toán cho học sinh, là tài liệu
hữu ích cho học sinh và các giáo viên đồng nghiệp tham khảo.
II.
Mục tiêu đề tài
+
Giới thiệu nội dung, cơ sở lý thuyết của phương pháp ảnh điện.
+
Ứng dụng phương pháp ảnh điện để giải các bài tập tĩnh điện.
+
Xây dựng, phân loại hệ thống bài tập theo các chuyên đề riêng từ cơ bản đến
chuyên sâu giúp cho quá trình dạy cũng như học được thuận lợi.
III. Phạm vi nghiên cứu
Đề
tài tập trung khảo sát các tính chất điện của điện tích điểm và của vật dẫn,
các vấn đề liên quan như: điện trường, mật độ điện tích, lưỡng cực điện...
IV.
Phương pháp nghiên cứu
+ Phương pháp
mô hình
+
Phương pháp hệ thống, khái quát
V. Bố cục đề tài
Bố
cục đề tài ngoài ba phần chính là phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận
còn có mục lục và tài liệu tham khảo.
Phần
nội dung có hai chương:
+
Chương I: Cơ sở lý thuyết của phương pháp ảnh điện.
+ Chương II: Áp dụng phương pháp ảnh điện để giải các bài
toán tĩnh điện.
Để có đầy đủ SKKN vui lòng liên hệ 0962261017 (Hoàng)